Una (rzeka)
![]() Una w Bihaciu | |||
Kontynent | Europa | ||
---|---|---|---|
Państwo |
| ||
Rzeka | |||
Długość | 212 km | ||
Powierzchnia zlewni | 9368 km² | ||
Źródło | |||
Miejsce | Donja Suvaja | ||
Wysokość | 520 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 44°23′58,0″N 16°06′13,7″E/44,399456 16,103796 | ||
Ujście | |||
Recypient | Sawa | ||
Wysokość | 94 m n.p.m. | ||
Współrzędne | 45°16′12″N 16°55′05″E/45,270000 16,918056 | ||
Położenie na mapie Bośni i Hercegowiny ![]() | |||
Położenie na mapie Chorwacji ![]() | |||
|
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Kastele.jpg/250px-Kastele.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0f/Bosanska_Krupa.jpg/250px-Bosanska_Krupa.jpg)
Una (serb. Уна) – rzeka w zachodniej Bośni i Hercegowinie i w południowej Chorwacji (Dalmacji), w dorzeczu Dunaju. Długość – 212 km, powierzchnia zlewni – 9368 km², średni przepływ – 202 m³/s.
Źródło Uny leży w Chorwacji, na północnym skraju pasma górskiego Ilica w Górach Dynarskich, na wysokości około 520 m n.p.m. Znajduje się na terenie wsi Donja Suvaja. Z głębokiego na 248 m krasowego źródła, spod skalnych ścian masywu Stražebnicy, Una wypływa już jako spora rzeka. Źródło Uny jest najgłębszym źródłem w Chorwacji i jednym z pięciu najgłebszych na świecie[1].
Rzeka płynie stamtąd na północny zachód i na dwóch odcinkach stanowi granicę chorwacko-bośniacką. Koło miasta Bihać w Bośni Una zatacza szeroki łuk, opływając północny skraj pasma górskiego Grmeč. W samym Bihaću rozdziela się na kilka ramion, opływających niewielkie wysepki[1]. Stamtąd płynie na północny wschód przez przedgórze Gór Dynarskich, zataczając kilka zakrętów. Koło miasta Bosanski Novi przyjmuje swój największy dopływ Sanę. Od tej okolicy do ujścia znów stanowi granicę chorwacko-bośniacką. W okolicy miast Hrvatska Kostajnica (po stronie chorwackiej) i Bosanska Kostajnica (po stronie bośniackiej) Una zmienia kierunek na wschodni. Koło Dubicy – Kozarskiej Dubicy Una wypływa w dolinę Sawy, gdzie meandrując uchodzi do Sawy w okolicy chorwackiej wsi Jasenovac. Ujście leży na wysokości 94 m n.p.m. Największe dopływy Uny to Dabašnica, Unac, Sana, Žirovac, Mlječanica, Moštanica i Rakovica. Rzeka ma najwyższe stany wód między listopadem a styczniem a najniższe – latem. Na Unie istnieje kilka wodospadów, z których najwyższy, u ujścia Unaca koło wsi Martin Brod, ma 55 m wysokości. Wody Uny mają pierwszy i drugi stopień czystości.
Dolina Uny na całej swej długości stanowi oś komunikacyjną pogranicza chorwacko-bośniackiego. Biegną nią droga i linia kolejowa łączące Knin przez Bihać i Bosanski Novi z Banja Luką i Zagrzebiem oraz z doliną Sawy. Zlewnia Uny jest również gęsto zamieszkana – żyje tu około 700 tys. ludzi.
Tereny wokół górnego biegu Uny oraz dolnego biegu jej dopływu, Unaca, obejmuje utworzony w 2008 r. Park Narodowy Una.
Przypisy
Linki zewnętrzne
- Ријека Уна
- GND: 4303637-5
- Britannica: place/Una-river-Europe