Dwerghaver-verbond

Dwerghaver-verbond
Dwerghaver-verbond met o.a. klein vogelpootje en struikhei
Dwerghaver-verbond met o.a. klein vogelpootje en struikhei
Syntaxonomische indeling
Klasse:Koelerio-Corynephoretea
(klasse van droge graslanden op zandgrond)
Orde:Trifolio-Festucetalia ovinae
(struisgras-orde)
Verbond
Thero-Airion
Tx. ex Oberd. 1957

Het dwerghaver-verbond (Thero-Airion) is een verbond uit de struisgras-orde (Trifolio-Festucetalia ovinae). Het verbond omvat kortlevende plantengemeenschappen van kalkarme, zure tot neutrale zandgronden, vooral bestaande uit eenjarige pionierssoorten en topkapselmossen.

Naamgeving en codering

Synoniemen
Airion caryophylleo-praecocis (Tx. ex Oberd. 1957) Rivas Mart. 1978
  • Syntaxoncode voor Nederland (rVvN): r14Ba
  • Natura2000-habitattypecode: H2330_dw
  • BWK-karteringscode: ha

De wetenschappelijke naam Thero-Airion is afgeleid van de botanische naam van zilverhaver (Aira caryophillea), een veel voorkomende soort in dit verbond. Het prefix Thero- verwijst naar het grote aandeel van therofyten die in de gemeenschappen uit dit verbond worden aangetroffen.

Fysiognomie

De plantengemeenschappen uit het dwerghaver-verbond worden gekenmerkt door een zeer open vegetatie met volledige afwezigheid van de boom- en de struiklaag.

In de kruidlaag zijn eenjarige planten dominant, zij vormen zich ieder jaar opnieuw uit zaad als de omstandigheden gunstig zijn. De hoofdbloei vindt plaats op het einde van de zomer.

De moslaag is dikwijls opvallend aanwezig met vooral topkapselmossen.

Ecologie

Het dwerghaver-verbond vinden we op open, droge, kalkarme, zure tot neutrale, weinig voedselrijke, fijne tot grove zandbodems zoals in (land)duinen, zandige bermen en zandgroeven.

Associaties in Nederland en Vlaanderen

Het dwerghaver-verbond wordt in Nederland en Vlaanderen vertegenwoordigd door slechts één associatie.

Diagnostische taxa voor Nederland en Vlaanderen

Klein vogelpootje
Klein tasjeskruid
Zilverhaver
Dwergviltkruid
Vroege haver
Buntgras
Gewoon purpersteeltje
Ruig haarmos

Het dwerghaver-verbond heeft voor Nederland en Vlaanderen dezelfde kentaxa als zijn enige hier voorkomende associatie, de vogelpootje-associatie. In het buitenland worden nog andere kentaxa onderscheiden.

Kruidlaag
Kentaxon Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kV klein vogelpootje Ornithopus perpusillus
kV klein tasjeskruid Teesdalia nudicaulis
kV zilverhaver Aira caryophillea
kV dwergviltkruid Logfia minima
kV Duits viltkruid Filago germanica
kV kleine hardbloem Scleranthus annuus subsp. polycarpos
kV viltganzerik Potentilla argentea niet in Nederland en Vlaanderen
kV heidespurrie Spergula morisonii niet in Nederland en Vlaanderen
kV rode schijnspurrie Spergularia rubra niet in Nederland en Vlaanderen
kV kleine ereprijs Veronica verna niet in Nederland en Vlaanderen
kV gewoon langbaardgras Vulpia myuros niet in Nederland en Vlaanderen
kO hazenpootje Trifolium arvense
kO viltganzerik Potentilla argentea
kO overblijvende hardbloem Scleranthus perennis
kO liggende klaver Trifolium campestre
kO klein timoteegras Phleum pratense subsp. serotinum
kK vroege haver Aira preacox
kK gewoon biggenkruid Hypochaeris radicata
kK zandhoornbloem Cerastium semidecandrum
kK buntgras Corynephorus canescens
kK zandzegge Carex arenaria
kK kleine leeuwentand Leontodon saxatilis
kK geel walstro Galium verum
Moslaag
Kentaxon Diff.soort Presentie Triviale naam Botanische naam Opmerking
kK gewoon purpersteeltje Ceratodon purpureus
kK gesnaveld klauwtjesmos Hypnum cupressiforme
dV ruig haarmos Polytrichum piliferum t.o.v. het verbond van gewoon struisgras en het verbond van droge stroomdalgraslanden

Biologische Waarderingskaart

In de Biologische Waarderingskaart (BWK) van Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is deze associatie opgenomen als struisgrasvegetatie (ha) subtype Dwerghaververbond.

Dit vegetatietype staat gewaardeerd als 'biologisch zeer waardevol'.

Fotogalerij

Zie ook

Bronnen, noten en/of referenties
  • Schaminée, J., K. Sýkora, N. Smits & M. Horsthuis, 2010: Veldgids Plantengemeenschappen van Nederland. KNNV Uitgeverij, Zeist. ISBN 978 90 5011 309 0
  • Sýkora, K., 2008: Field Guide Dutch Plant Communities. Species composition and ecology
  • A.Zwaenepoel, F.T’Jollyn, V.Vandenbussche & M.Hoffmann, 2002: Systematiek van natuurtypen voor Vlaanderen: 6.2 Graslanden, Droge graslanden. Verslag van het Instituut voor Natuurbehoud 2002.
  • Decleer, K. (red.), 2007: Europees beschermde natuur in Vlaanderen en het Belgisch deel van de Noordzee. Habitattypen, dier- en plantensoorten. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek INBO.M.2007.01, Brussel, 584 p. ISBN 978-90-403-0267-1
  • Vriens L., Bosch H., De Knijf G., De Saeger S., Guelinckx R., Oosterlynck P., Van Hove M. & Paelinckx D. (2011). De Biologische Waarderingskaart. Biotopen en hun verspreiding in Vlaanderen en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Mededelingen van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. INBO.M.2011.1, Brussel. ISBN 9789040303142
· · Sjabloon bewerken
Indeling van de vegetatieklasse Koelerio-Corynephoretea (klasse van droge graslanden op zandgrond)
Orde: Corynephoretalia canescentis (buntgras-orde)
Verbond: Corynephorion (buntgras-verbond)
Associaties:Spergulo-Corynephoretum (associatie van buntgras en heidespurrie) · Violo-Corynephoretum (duin-buntgras-associatie)
 
Orde: Trifolio-Festucetalia ovinae (struisgras-orde)
Verbond: Thero-Airion (dwerghaver-verbond)
Associatie:Ornithopodo-Corynephoretum (vogelpootje-associatie)
Verbond: Plantagini-Festucion (verbond van gewoon struisgras)
Associaties:Festuco-Thymetum serpylli (associatie van schapengras en tijm) · Festuco-Galietum veri (duin-struisgras-associatie)
Verbond: Sedo-Cerastion (verbond van droge stroomdalgraslanden)
Associaties:Sedo-Thymetum (associatie van vetkruid en tijm) · Medicagini-Avenetum pubescentis (associatie van sikkelklaver en zachte haver)
 
Orde: Cladonio-Koelerietalia (fakkelgras-orde)
Verbond: Tortulo-Koelerion (duinsterretjes-verbond)
Associaties:Phleo-Tortuletum ruraliformis (duinsterretjes-associatie) · Sileno-Tortuletum ruraliformis (kegelsilene-associatie) · Tortello-Bryoerythrophylletum (associatie van oranjesteeltje en langkapselsterretje)
Verbond: Polygalo-Koelerion (verbond van droge, kalkrijke duingraslanden)
Associaties:Taraxaco-Galietum veri (duin-paardenbloem-associatie) · Anthyllido-Silenetum (associatie van wondklaver en nachtsilene)